De Bieb Letter #198

February 02, 2021

Welkom!

Een nieuwe dinsdag, een nieuwe maand en een nieuwe Bieb Letter!

Fijn dat je de mail opent om geïnspireerd te raken. Deze week gaat het o.a. over data, financiële geletterdheid en activiteiten die je als bibliotheek buiten kunt organiseren.

Snel lezen maar!

1. Fake

Vier jaar geleden begon het besef dat we als bibliotheken meer moesten doen om disinformatie te voorkomen. Destijds ging het vooral om de politiek. Inmiddels met het coronavirus blijkt dat we nog steeds moeten doen. Onderstaand artikel betrekt schoolbibliothecarissen bij deze strijd.

And now, fake news is leading the way in causing UK residents from South Asia to reject COVID-19 vaccinations. It’s a big problem – it’s no longer stupid memes, it’s now a real, dangerous threat to the public health and to democracy as a whole. It is, in my opinion, a political and social emergency.

So how do you fight it? It can seem overwhelming, I avoid going after trolls online, as there are too many and their minds can’t be changed. I don’t know who said it, but the phrase “the mind is not a boomerang, if you throw it too far, it might not come back” comes to mind.

2. Voorlezen

Voorleesuurtjes zijn nu uit den boze in de bibliotheken. Maar je kunt ze nog wel online doen. Biblionet Groningen heeft veel (landelijk) succes ermee. Je kunt het overigens nog een stap verder brengen met een (inter)actief spel.

To enhance our play even more, all participants will receive their own bag of program supplies, which are your child’s to keep. (You’ll receive instructions for picking up your supply bag after you register for the event.) When the presenter pulls out a bean bag or a colorful scarf, your child can pull theirs out too! Having a common set of supplies will help us enjoy rich sensory play and give a greater sense of “togetherness.”

Inmiddels doen meerdere bibliotheken dit natuurlijk, maar hoe zat het ook alweer met de rechten van online voorlezen?

In de openbare-bibliotheeksector zijn er regelmatig vragen over wat wel en niet mag rondom voorlezen in deze thuisblijfsituatie. Hoe zit het nu in deze uitzonderlijke tijden, waarin er behoefte is om te blijven voorlezen maar dan online? Hieronder tips om online voor te lezen op een manier die past in deze periode.

3. Geld

Naast gezond leven is het ook belangrijk om je geldzaken gezond te hebben en te houden. Bibliotheken kunnen daar zeker een rol in spelen.

The work libraries are putting into helping their communities learn how to become financially stable and literate is impacting families in big ways. The tools that libraries provide to families from lower income backgrounds helps them build solid foundations towards long-term economic well-being. Librarianship is changing lives in many ways. Showing families the skills to become financially literate is just one of the many aspects in which they’re making a difference.

4. E-books

In de VS loopt de strijd tegen dure e-books al langere tijd. In Europa komen nu ook bibliotheken in opstand tegen de dure e-books.

Librarians at UK universities say students’ reading lists for this term are being torn up because of publishers’ “eye-watering” increases to ebook prices, and some students are now reading what is available or affordable, rather than what their tutors think is best for their course.

With thousands of students studying in their bedrooms at home because of the pandemic, providing access to textbooks and research books online has become crucial. However, librarians say academic publishers are failing to offer electronic versions of many books, seen as critical to degree courses during the pandemic. And, they say, universities frequently cannot afford to buy the ebooks available, for which they can be charged more than five times as much as the printed version, often running into hundreds of pounds a copy, sometimes for one user at a time.

5. Post

De post-coronabibliotheek moet eigenlijk nog ontworpen worden, maar het is wel goed om na te denken hoe deze eruit komt te zien. Onderstaand artikel gaat diep en breed in de afwegingen die je moet maken bij de nieuwe bibliotheek.

Het is een lang artikel, maar zeker lezenswaardig!

Libraries have an essential role in the rebuilding that will come. Embracing this moment is vital for their future and the future of our society. Though design is just one small piece of this moment, it’s a critical one. If geography is destiny, design is destination.

Overigens heeft Mark Deckers al een voorzet gemaakt over welke activiteiten bibliotheken zouden moeten ontplooien om de maatschappij na de crisis te helpen.

Lees ook de reacties.

Ik doe een voorzet, als u nou aanvult doen we er straks samen een strik om heen en bieden we het aan, aan Mark Rutte (of een andere minister-president). Het zou zo maar kunnen dat hier landelijke middelen voor beschikbaar zijn.

6. Data

Wanneer je de Bieb Letter al langere tijd volgt, dan zul je merken dat ik meerdere stokpaarden heb, die ik belangrijk vind voor de sector. De bestrijding van fake news, diversiteit zijn er twee van.

De afgelopen tijd is er data bij gekomen. Het is heel goed dat de KB dit ook omarmt, met o.a. een congres gewijd aan het digitale burgerschap. Desalniettemin moet dit ook lokaal goed gaan landen.

Mijn voorkeur zou zijn dat elke bibliotheekorganisatie een soort van data officer heeft, die zich (bijna) fulltime bezig houdt met de gemeenschap op de hoogte houden van datageletterdheid. In het kader hiervan zal ik artikelen blijven delen, die van belang (kunnen) zijn voor een dergelijke functie binnen de organisaties.

Uiteraard hebben we al de sessies van het Bibliotheekcongres en binnenkort komt er weer iets moois aan.

Op 29 januari organiseert Waag in haar jaarlijkse reeks ‘De staat van het internet’ een online evenement tijdens welke aandacht wordt besteed aan algoritmisch onrecht en andere potentiële gevaren van slimme en zelflerende systemen, zoals discriminerende algoritmes.

Tijdens deze editie van ‘De staat van het internet’ wordt het gesprek aangegaan met een aantal experts over (on)verantwoorde algoritmes. Wat zijn de gevolgen voor de mensen waartegen AI bevooroordeeld (biased) is, wat is een wenselijk toekomstperspectief, en welke acties zijn er nodig? Wie zitten er aan de knoppen? Wie ontwerpt de knoppen? En hoe zorgen we dat de veelgebruikte systemen voor iedereen even goed werken?

Het is daarom ook belangrijk dat je als bibliotheekorganisatie weet of in je gemeente er algoritmen worden gebruikt om 'fraudeurs' op te sporen.

Net als andere overheden leunen gemeenten in toenemende mate op slimme algoritmes en risicoprofilering. Dat blijkt uit onderzoek van de NOS in samenwerking met regionale omroepen.

Overigens, houd ook goed in de gaten welke data je leveranciers bijhouden. In Amerika mag dat (straks) niet meer. Heel goed!

7. Context

Hoort context bieden aan bepaalde boeken bij de bibliotheek of bij het onderwijs? Onderstaand artikel geeft als antwoord dat het onderwijs deze taak op zich moet nemen. Het weghalen van boeken doodt de dialoog over deze boeken.

Pippi Langkous speelt de hoofdrol in het debat over de 'dekolonisering' van de Gentse bibliotheek. Het Gentse stadsbestuur deed de aanbeveling om de collectie van de stadsbibliotheek door te lichten en bij sommige boeken en racistische passages een duiding en waarschuwing te plaatsen. Bijvoorbeeld, bij de passage waarin Pippi’s vader als ’negerkoning’ wordt beschreven.

8. Tentoonstelling

Nu fysieke tentoonstellingen moeilijk zijn, kan het juist wel digitaal. Bibliotheek Amstelland laat mooi zien hoe het ingericht kan worden. Leuk!

Voor de tentoonstelling Aalsmeerse Verhalen van toen verzamelden we verhalen uit Aalsmeer en Kudelstaart. Op deze pagina kan je de verhalen beluisteren en de bijbehorende beelden bekijken. We blijven Aalsmeerse verhalen verzamelen om ze in de bibliotheek te laten horen en te laten zien.

9. Hip hop

Als je nog wil leren hoe je hip hop in je bibliotheekgemeenschap wil gebruiken, volg dan onderstaande gratis webinar. Denk wel om het tijdsverschil. Het begint om 22:00u.

Discover the origins and trace the evolution of Hip Hop culture as Ralph McDaniels shows how he builds relationships within the Hip Hop community and how he organizes unique library programs that address important social justice issues.

10. Collectie

Overigens geeft NBD Biblion vanmiddag, 2 februari, nog een masterclass over collecties. Ik denk dat je je nog wel kunt aanmelden!

Vier samen met ons 50 jaar dienstverlening voor de bibliotheekbranche tijdens onze tweede Masterclass op 2 februari 2021! In deze tweede Masterclass staat ‘De Collectie van de Toekomst’ centraal.

11. Buiten

Bibliotheken hoeven overigens niet altijd binnen activiteiten te organiseren. Dit kan heel goed buiten! Leerkrachten zijn al heel creatief. Doe je voordeel ermee!

Het Marktplein in Loppersum is het vertrekpunt voor de speurtocht ‘Coco kan het!’. Deze speurtocht, die voor een belangrijk deel door het Lopsterbos voert, is uitgezet door juf Emke Heeres van groep 4 van basisschool Roemte.

En in Groningen kun je buiten speciale kasten tegenkomen, die een bijbliotheek zijn. Leuk!

Het ziet eruit als een buurtboekenkast, zo'n kast op straat waar mensen oude boeken neerzetten en nieuwe ophalen. Maar dat is het niet. Aan het Koeriersterpad in Groningen staat sinds kort een 'BIJbliotheek'.

Tot volgende week!

Bedankt voor het lezen en bedacht zijn op alle implicaties op je bibliotheekwerk.

Tot volgende week!

Groet,

Patrick

P.S. Deze in Batman-films acterende senator doneert een deel van zijn Batman-inkomsten aan de bibliotheken in Vermont.