De Bieb Letter #241

Welkom!

Een nieuwe dinsdag en een nieuwe Bieb Letter na een paar weken. Het is best komkommertijd, dus in plaats van drie summiere edities, nu een goed gevulde editie.

Afgelopen weekend pleitte ik nog voor een goede bescherming voor onze frontoffice medewerkers en vrijwilligers (voor zover die nog aanwezig zijn). Immers zijn openbare bibliotheken uitgeroepen tot essentiële dienstverlening, we moeten wel veilig blijven werken.

In deze editie is er van alles te lezen met genoeg inspiratie en met een muzikaal slot!

Via deze weg wens ik je een fijne tijd toe, houd het veilig en op afstand. Maak er het beste van en lees een goed boek!

1. Droom

Wat als je al het geld van de wereld hebt voor het inrichten van je nieuwe bibliotheek. Wat zou er allemaal in komen te staan? Ter inspiratie van je droombibliotheek kun je deze echt interessante blogpost lezen. Mooi!

My library is currently undergoing a top-to-bottom renovation, and it’s gotten me thinking: if money were no object, what would your dream library look like? Do you have one specific creative project you’d love to do? Or have you been yearning for a completely new youth space? Here are my top four library design dreams.

2. Koloniaal

In Kenia weten ze wel wat ze moeten doen met hun koloniale bibliotheken, die steeds meer in verval raken. Deze bibliotheken waren nooit bedoeld voor Kenianen, maar voor de Britse kolonisten. Nu pakken deze dames de bibliotheken aan en maken het hun eigen bibliotheek.

And while there is still the lingering feeling that they are restoring a space that was never intended for them, Koinange believes it is important to stand up to history and leave something better for posterity.

"I think there's an erasure that we're very quick to do as Kenyans when things are painful. That is not useful, because if you erase it, then you kind of forget it, and it happens over and over again," she said. "(Instead), you stare it in the face and be like, 'We're going to make you beautiful again.' You're going to find a way to restore not just the building, but what the building means for Kenyans, (and) that is a lot more lasting."

3. Gentrificatie

Er wordt wel gezegd dat bibliotheken voor de zwakkere medemens is. Voor degenen die extra hulp nodig hebben bij de belastingaangifte, bij het aanvragen van toeslagen etc. In Amsterdam is er eigenlijk iets geks gebeurd. Toen mensen de bibliotheek echt nodig hadden, is deze vestiging gesloten.

Nu er rijkere mensen zijn gaan wonen, is er weer een bibliotheek geopend. Eigenlijk is dat de omgekeerde wereld.

Dit verhaal geeft heel goed weer wat er gebeurt wanneer een bibliotheek wegbezuinigd wordt en wat het betekent voor mensen die het echt nodig hebben.

Bij de kersverse buurtbibliotheek, even verderop, blijven mijn neefje en ik staan. De opening van de bibliotheek vond een jaar geleden plaats en heeft na ruim acht jaar afwezigheid van een buurtbibliotheek een nieuw literair tijdperk ingeluid in de wijk. De Openbare Bibliotheek Postjesweg is gevestigd op de begane grond van New West, een imposant woonproject met een enorme glazen gevel dat ongeveer een jaar bestaat en vanuit de gemeente mede mogelijk is gemaakt door een laag gehouden grondprijs. Het project omvat lofts, penthouses en luxe appartementen, ziet expats als belangrijke doelgroep en wordt op de website geprezen om zijn ‘Green Urban Living’.

4. Robot

Bibliotheken zijn altijd wel bezig met innovatie, zo ook de universiteitsbibliotheek in Rotterdam. Daar laten ze een robot op de campus rijden, maar of het al helemaal goed gaat... Gelukkig is dat het voordeel van experimenteren, je kunt er nog veel van leren en aanpassen.

Sinds woensdag rijdt robot Rosie officieel tussen de Spar, het Hattagebouw en de bibliotheek. Per app bestel je binnen vijf minuten zonder extra kosten je boodschappen. Maar het prestigeproject kan nog niet zelfstandig rijden.

5. Quiz

Wat is duurder, een e-book voor een universiteit of een reis naar de Middellandse Zee? Doe onderstaande quiz en laat je verbazen! Of doe er nog eentje...

The UVA Library is committed to supporting Sustainable Scholarship, and a big part of that commitment is protecting our budgets against unreasonable price increases and untenable deals while preserving access to the research our community needs. We also want to help Library users understand how information is commodified and sold, which prompted us to develop and share this quiz.

Want hoe zit het ook alweer met de hoge kosten?

Despite only 10% of university reading list items being available in ebook format, “everything is available in E-format” is a sentence librarians hear often. In the so-called digital age, you cannot blame people for making this assumption. However, ebooks have long been problematic for librarians due to lack of availability. The ebooks that do exist for use by libraries are licensed and not owned, thus continuing access is precarious. Furthermore, licenses are often many times the price of the equivalent hardcopy. Pricing is unpredictable and arbitrary, with sudden and inexplicable price rises common. Despite their price tags and publisher claims to the contrary, the quality and accessibility of ebooks is often poor.

6. Vragen

Vragen staat vrij in de bibliotheek. In deze Australische bibliotheek worden soms wel opmerkelijke vragen gesteld. Ze worden op een rijtje gezet.

Although staff at the Foyer Information Desk don’t answer reference questions – those enquiries are referred on to our knowledgeable staff in the Main Reading Room – they do assist with providing ready answers to commonly asked questions where possible. Often these questions can be surprising. Read on to discover some of the most common and quirky questions that our Foyer Information Desk staff have answered.

7. UX

Om de wensen van de bezoekers en gebruikers van de bibliotheek(collectie) te leren kennen, moet je eigenlijk altijd werken met user experience. In al heel wat jaren van de Bieb Letter komt dit onderwerp regelmatig ter sprake. Dit keer een interessante case uit Zweden. Leer en inspireer!

The Swedish SLU University Library has about 50 employees. They are spread over several locations throughout the country; the main locations are Uppsala, Umeå and Alnarp. Kitte Dahrén is one of them. Her mission: to improve library services through user experience methods together with her colleagues.

For Kitte, it all started with a course on Design Thinking back in 2014: a pure epiphany for her. Since then, her potpourri of UX methods has grown steadily – usability tests, interviews, observations, cognitive mapping, card sorting…

In the interview, she tells us what her secret weapon is for motivating users, what her three most important learnings from seven years of User Experience are, why she considers it essential to bring all colleagues along, and what an onion has to do with it. Finally, Kitte also reveals who inspired her and gives book tips for UX beginners.

The interview is part of our series on User Experience in libraries. All interviews from the series can be found under the keyword “User Experience”.

8. Sociaal

Nu bibliotheken steeds meer taken krijgen, wordt het ook niet zaak om social workers hier in de bibliotheken te laten werken? In andere landen is het soms al beleid en daarom ook dit artikel ter inspiratie.

Overigens doen frontoffice medewerkers al veel aan sociale opvang en hulp, maar we kunnen ook niet alles doen. Externe hulp is soms echt nodig!

Libraries play a central role in many communities, providing books and information and helping people navigate challenges. Increasingly, those challenges are beyond the scope of what librarians are trained to handle like housing insecurity and mental illness. To meet the need, some libraries are hiring social workers.

9. Afgeschreven

De afgelopen tijd was er best wat gedoe rondom de Haagse boeken, die vernietigd zouden zijn en toen weer niet en zouden ze nu toch vernietigd worden?

Met dit item van Nieuwsuur wordt het duidelijk dat het recyclen van boeken echt duurzaam is. Dus hup, nog meer boeken afschrijven!

Bibliotheken zijn zichzelf opnieuw aan het uitvinden. Dat is nodig omdat mensen steeds meer achter de computer zitten en minder vaak een boek lezen. En door de bezuinigingen op bibliotheken zijn ook nog eens veel vestigingen gesloten.

10. Archief

Er waren grote plannen om boeken uit Nieuw-Zeelandse bibliotheken te digitaliseren en dan online beschikbaar te stellen. Inmiddels is het plan (tijdelijk) afgeblazen en wel vanwege protesten door uitgevers.

Maar de vraag is, wie verdedigt nu eigenlijk de publieke goederen? De bibliotheken of de uitgevers. Dit artikel geeft goed weer wat de obstakels zijn wanneer bibliotheken niet informatie (zo) vrij (mogelijk) kunnen maken.

As National Library put it, the project was put on hold because of, “concerns raised by the various interested parties, including issues associated with copyright”. That’s a somewhat vague statement — even by the standards we are used to from government departments. However, later in the statement some of the mystery is at least cleared up: “We are taking some time to look at all available options that align with our collection plans, while preserving author and publisher interests.”

They are careful to point out that: “We are aiming to balance our duty to all New Zealanders with the concerns of our valued book sector colleagues and will continue to build relationships with them.”

But wait a minute … to preserve whose interests? ‘Author and publisher’ interests? Really?

11. Gratis

Ik snap een ding niet, er wordt allerlei onderzoek gedaan naar de gratis bieb... Maar toen ik in Friese bibliotheken werkte, was dit er al. Voor 5 euro schaf je een pasje aan en je betaalt per geleend item. Eigenlijk hoef je niet eens de 5 euro te vragen. Laat mensen gewoon per item een boek lenen.

Alleen wordt er nu meer gedaan aan de data van leners en daar zit nog wel een heikel punt. Je hoeft echt niet veel data van mensen op te slaan. Er komt teveel marketing kijken bij dit verhaal...

In dit geval geldt hetzelfde bij de grote tech-bedrijven: Wanneer iets gratis is, dan ben jij het product. Dus in dit geval is de burger het product. En dat is iets wat we echt niet moeten willen als bibliotheeksector.

Alle Nederlanders gratis lid van de bibliotheek. Een utopie? De ambitieuze werkgroep Gratis Bieb vindt van niet en maakt zich al een aantal jaren sterk om dit mogelijk te maken. De werkgroep van het tweejarige Innovatieproject Gratis Bieb dat eind 2019 startte en wordt gesubsidieerd door de KB, wil graag iedereen binnen de bibliotheekbranche deelgenoot maken van de ontwikkelingen. Probiblio-adviseurs Organisatieontwikkeling werkten mee aan de totstandkoming van de nieuwe publicatie: ‘Meer bereik vraagt nieuwe businessmodellen - een handreiking om van start te gaan’.

12. Transitie

Ondertussen lijken de bibliotheken positief over de (tijdelijke) digitale transitie. Eigenlijk is dit al een soort van inclusie voor bibliotheken. Er zijn nog goede leermomenten en hopelijk wordt dat ook verder ontwikkeld.

Overigens een landelijke bibliotheek betekent ook dat bijvoorbeeld alle online activiteiten in een landelijke portal komen. Het zou fijn zijn wanneer dit echt opgepakt wordt.

Ondanks de tijdelijke coronasluitingen hebben bibliotheken zich in het afgelopen anderhalf jaar hard ingezet om burgers te blijven bedienen. Bij het opzetten van alternatieven voelden zij zich soms wel gehinderd door beperkingen in apparatuur en eigen kennis. Desalniettemin zien zij toekomst in de digitale transitie die bibliotheken in coronatijd hebben doorgemaakt. Dat blijkt uit de Coronamonitor van de KB, afgenomen via de Bibliotheekmonitor.

13. Gezond

Bibliotheken kunnen veel betekenen voor de gezondheid van burgers. In Schotland is er een heuse toolkit ontwikkeld. Doe je voordeel ermee!

“Wellbeing is increasingly important in policy planning, evaluation and understanding the impact of public services on people’s lives. It has also emerged during Covid as a strong social theme both locally and nationally.

“Public libraries contribute to all aspects of wellbeing as part of their daily activities and services. The Association of Public Libraries in Scotland (APLS) tasked a small working group to explore ways in which public libraries contribute to wellbeing, with the intention of developing resources with the potential to raise awareness and promote this aspect of libraries.

14. Invloed

Recent is er een digitale bijeenkomst geweest om bookfluencen onder de aandacht te brengen bij bibliotheken. Het is heel goed dat dit gedaan wordt, maar er is ook een keerzijde aan het gebruik van o.a. TikTok, zoals Jeroen de Boer betoogt.

Liesbeth Mantel van de KB schreef een blogpost over dit evenement met links naar de interviews met de betrokkenen.

Vorige week donderdag was het zover. Het tweede event dat het team Dubbellezers & Dwarsliggers organiseerden. Dit keer met het thema Bookinfluencen. Bekende Booktokkers, Bookstagrammers en Podcasters kwamen aan het woord in interviews en vragenrondjes. Meer dan 200 geïnteresseerden hadden zich ingeschreven. Uit het bibliotheekveld, maar ook uit het onderwijs en vanuit uitgeverijen was er belangstelling. En niet alleen Nederland, ook België was weer goed vertegenwoordigd.

Zoals Jeroen betoogt, zitten er best haken en ogen aan het gebruik van deze sociale media door bibliotheken.

De uitnodiging op de website van de Koninklijke Bibliotheek voor een webinar over bookfluencen (9 december jl.) was ronkend. Begrijpelijk, want leesbevordering is belangrijk en een speerpunt van bibliotheken. Een ander speerpunt waaraan echter voorbij wordt gegaan is aandacht voor digitale weerbaarheid. De werking van de platforms Instagram en TikTok wordt vanuit dat weerbaarheidsperspectief niet primair benaderd vanuit marketingwaarde, maar vanuit het oogpunt van (onbewuste) beïnvloeding. Het begrip influencing krijgt dan een volstrekt andere betekenis.

Je kunt als bibliotheek er ook gewoon voor kiezen om bepaalde social media niet meer te gebruiken. We zijn er toch voor het welzijn van onze gemeenschap, terwijl we middelen gebruiken die slechte dingen met mensen doen?

You have heard the general idea floating around that Facebook is bad. And it can be hard to think that if you are just looking at people’s baby pictures. I was a very early user of Facebook, way back when you had to have an academic email to get access to it because it was for university students. And I liked it.

But at some point, you just can’t ignore the bad parts anymore. And we’ve gone well past the point that the bad parts are taking over the good parts for us.

15. Producten

Waar ik echt nog een voorstander van ben, is de dienstverlening in bibliotheken voor mensen die menstruatieproducten nodig hebben. Hup Bibliotheek Gorinchem!

16. Diversiteit

Probiblio heeft de handschoen echt opgepakt om diversiteit onder de aandacht te brengen bij de bibliotheekmedewerkers met o.a. een workshop. Je kunt nu zelf testen hoeveel je weet over diversiteit en inclusie.

Nederland wordt steeds diverser. Als bibliotheekmedewerkers gaan we uit van de gedachte dat de bibliotheek er voor iedereen is; ongeacht geslacht, leeftijd, inkomen, etniciteit of voorkeuren. Maar hoe realiseer je dat in een veranderende maatschappij? Waar begin je en hoe maak je het verschil? Met Probiblio’s e-learning Diversiteit en Inclusie voor bibliotheken leer je alles over deze thema’s en wat jouw bibliotheek hiermee kan.

Tot volgende keer!

Bedankt voor het lezen van deze eindejaarseditie van de Bieb Letter. Ik weet nog niet of er tussen Kerst en Oud en Nieuw een editie komt, maar anders wordt het volgend jaar!

Groet,

Patrick

P.S. Hiphop in de bieb kan altijd!