De Bieb Letter #242

Welkom!

De eerste Bieb Letter van 2022 met weer genoeg leesmateriaal om een dagdeel werken te besteden!

Inmiddels is de bibliotheek als een uitje bestempeld en worden deze overspoeld door bezoekers... Hopelijk blijven de medewerkers nog gezond tussen al deze omikronverspreiders.

En het is vreemd dat de bibliotheken zich in het voorjaar 2020 zich als essentieel profileerden, zodat mensen boeken konden lezen, maar dat ze nu essentieel gevonden worden (ook door zichzelf), omdat men kan helpen met de QR-codes... Het blijft een wonderlijke wereld.

Terug naar de realiteit en deze Bieb Letter. Veel lees- en inspiratieplezier!

1. Next

Er was (of is nog steeds) best veel kritiek op deze nieuwe vestiging van de OBA. (lees in dit kader ook item 3 van de vorige Bieb Letter) Maar de eerste stappen zijn gezet voor de vestiging op de Zuidas.

Omdat de programmering van de bibliotheek continu in ontwikkeling zal zijn, is het van belang dat het een flexibel gebouw wordt, waarvan de indeling op ieder moment aangepast kan worden, zo geeft de OBA aan. Daarnaast moet het vanzelfsprekend een uiterst duurzaam en natuurinclusief gebouw worden.

Wat betreft de uitstraling van het gebouw vindt de OBA het belangrijk dat het gebouw een open en uitnodigend karakter krijgt en dat het herkenbaar wordt als publiek gebouw.

2. Kunst

Een kunstuitleen is er al heel lang. Maar dan vooral voor volwassenen. Een kunstbibliotheek waar je niets kunt lenen, maar bedoeld voor kinderen is er nog niet. Tenminste, nu wel. In Australië is dit opgezet met een royale gift.

“The books we have selected are ones that we want children to use freely so we will incorporate some of our rare and older collections in programs and displays, such as books that artists themselves made as children.

“Like all the Art Gallery’s library collections, the Children’s Art Library is not a borrowing library. We’d like everything to be enjoyed, read and handled in the space - not for children to come and find that something they really like is out on loan.

3. Start

Er zijn allerlei dingen gaande in de sector over het onderwerp 'gratis bieb'. Wat mij daarbij vooral stoort is dat deze bibliotheken veel van de leners willen weten, allerlei data. Dat dat nergens voor nodig is, zie je bij de Bibliotheken Noord Fryslân. Zij hebben een startabonnement voor 30-minners zonder gedoe.

Waarom? Die vraag wordt directeur Paulien Schreuder vaak gesteld. ‘Een gratis lidmaatschap zet de deur van onze Bibliotheek wagenwijd open. En dat is wat we graag willen: zoveel mogelijk mensen bereiken. We zijn natuurlijk altijd al gratis voor kinderen tot 18 jaar, omdat het voor hen zo belangrijk is om te leren lezen. Maar nu starten we ook met een gratis abonnement voor iedereen van 18 tot 30 jaar; voor scholieren, studenten en starters op de arbeidsmarkt bijvoorbeeld voor wie een bibliotheekabonnement een hele uitgave is.

4. Caribisch

Gepensioneerd of niet, Alian Spelde blijft zich bezig houden met bibliotheken. Op Bonaira nog wel en ze zegt waar het op staat. Afgeschreven boeken naar Caribisch Nederland sturen is gewoon not-done. Het lijkt een weldadigheidsactie, maar de mensen daar hebben er niets mee.

Overigens heeft Alian een mooie toekomstvisie voor de bibliotheek daar!

Spelde vertelt over het gemotiveerde team van vijf dames die allemaal al dertig of veertig jaar in de bibliotheek op het eiland werken. Spelde: ‘Het is triest dat Bonaire door veel mensen gezien wordt als ontwikkelingsland, waar we wel de afgeschreven boeken naar toe kunnen doen. Wat zou jouw gevoel zijn als je alleen maar afgeschreven boeken kreeg? Wat zou dat doen met jouw inwoners?’

5. Leenrecht

De afgelopen jaren was er best gedoe over de leenrechtafdracht door bibliotheken op school. Auteurs willen uiteraard een vergoeding, maar de bibliotheekorganisaties en scholen wezen naar elkaar.

Gelukkig komt er een goede oplossing voor de auteurs! Of uitgevers, die het weer met de auteurs moeten regelen...

Minister Van Engelshoven (OCW) informeert de Tweede Kamer over de stand van zaken van de Leenrechtvergoeding bij de Bibliotheek op school en schoolbibliotheken sinds 1 oktober 2021. Achtergrond is het feit dat rechthebbenden niet altijd een vergoeding ontvangen voor de uitlening van hun boeken via de Bibliotheek op scholen.

6. Prive

Hier in Nederland zijn de bibliotheekorganisaties vooral stichtingen, die het werk voor de gemeenten doen. We kennen wel de commerciële bibliotheken (bestaan die eigenlijk nog?) die sommige gemeenten ingezet hebben. In Amerika horen bibliotheken eigenlijk altijd bij het gemeentewerk, maar stilaan komt daar ook een commerciële organisatie bibliotheken overnemen. Een riskante business, vooral voor het personeel.

"There’s just a lot of potential for the information loop to be a closed loop that’s controlled by one company."

Private companies contracted to “streamline” public libraries are doing it at the cost of decent-paying union jobs.

7. Roam

Steeds meer openbare bibliotheken bieden gratis wifi aan via externe aanbieders, waardoor bezoekers met hetzelfde wachtwoord in meerdere bibliotheken kunnen inloggen. Aan deze service zit wel een gevaar, zoals te lezen is over de academische variant.

Je staat er vaak pas bij stil als je in een ver land in de buurt van een universiteit bent en plotseling gratis wifi hebt zonder in te loggen: Eduroam. Honderdduizenden studenten en onderwijsmedewerkers gebruiken het netwerk dagelijks, zonder dat ze er echt bij stil staan. Daarom is het des te opmerkelijker dat ethische hackers onlangs een zeer serieus veiligheidsprobleem ontdekten in Eduroam.

Zet een hacker een wifispot op met de naam Eduroam, dan zouden nietsvermoedende gebruikers per ongeluk daarmee verbinding kunnen maken en zomaar hun gebruikersnaam en wachtwoord doorsturen naar de hacker. 

8. Spelen

Wat een goed initiatief om spellen uit te lenen. Op zich wordt dit wel vaker gedaan, maar het is goed dat het op basis van de vraag van de gemeenschap gebeurt.

Deze kast komt voort uit vraag vanuit de jongerenbeweging STROOM, waarin jongeren aangaven graag spellen te willen spelen en lenen bij de bibliotheek. De afgelopen maanden zijn er al verschillende spellenmiddagen georganiseerd waar een breed publiek op af kwam. Vanaf zondag is de spellenkast een vaste toevoeging aan de bibliotheek.

9. Ban

Recent zei iemand tegen me, toen ik deze verontrustende trend van boeken verbannen deelde: Ach, dat doen ze in Amerika al heel lang.

Ja, dat er boeken verbannen worden uit bibliotheken wordt al heel lang gedaan. Tenminste een poging tot. Meestal hebben deze pogingen geen resultaat. Tot nu. Nu zijn er steeds meer georganiseerde pogingen om boeken uit openbare en schoolbibliotheken te weren. Soms door 'ouders', die geen kinderen op de betreffende scholen hebben, of door 'bezorgde' burgers.

Ik zie deze verontrustende trend ook hier naartoe waaien. Dus wees alvast voorbereid en bedenk wat je gaat communiceren wanneer een horde mensen eist dat boeken o.a. tegen racisme, over gelijkheid en LHBT(-rechten) uit de kasten gaat...

Carolyn Foote was shocked and angry when hundreds of books about race, equality or sexuality in Texas school libraries were targeted by Republican lawmakers. She and other librarians focused on making their collections more reflective of the increasingly diverse community and their work was now under threat.

Het gaat dus zelfs zo ver dat bibliothecarissen een boete moeten betalen of dat ze worden ontslagen. Dit is een voorstel, maar kan in het rechtsconservatieve Amerika waarheid worden...

The books involve "the study of sex, sexual preferences, sexual activity, sexual perversion, sex-based classifications, sexual identity, or gender identity."

10. Focus

Op welke social media moet je je focus leggen in 2022? Nee, het is geen TikTok...

So how do you go about using Instagram as a library, or indeed any cultural organisation? I’m starting the year with a series of posts about this: firstly how to make the case for creating a library profile if you don’t have one already, then getting started and how it all works, before moving onto the specifics: how to use Stories, and how to use Reels. I’ll add the links here as I write the posts - stay tuned.

11. Sociaal

Wordt het ook tijd om in de bibliotheken hier een maatschappelijk werker aan te nemen?

Sharing a similar call to serve the public, Miskiewicz and the Baldwin Public Library both offer services to help and inform the public. “[It’s] truly incredible how many people utilize the library, of course for books, learning and information gathering, but for so much more than that,” she said.

Being a library social worker has new and complex challenges compared to being a regular social worker, she said. “Library social work [is a] very, very new field…Talking to other social workers, they’ll get perplexed.” But, she said, seeing a problem and meeting a person’s need “is a wonderful feeling.”

McGraw says being a library social worker is her calling.

"Just helping people navigate and make those connections is really important to me," she says. "And when I go home, I am happy and content that I made a difference. It might be little differences, but it's the difference in some way in someone else's life."

12. Schat

Elke bibliothecaris wil wel een schat tussen de boeken vinden... Spannend!

When a Victoria librarian pulled a book off the shelf at the central branch this summer, a mystery began

13. Maskers

Inmiddels is het wel duidelijk dat er in bibliotheken mondneusmaskers gedragen moeten worden.

Zo niet, dan volgt er een campagne.

14. Kostbaar

Wat doe je wanneer het gebouw met duizenden waardevolle boeken moet worden gerestaureerd? Eruit halen natuurlijk. Maar dat kost tijd en veel geld.

 Three hundred years after the first foundation stone was laid, the 250,000 ancient books and manuscripts – including the ornately decorated ninth-century Book of Kells – printed on vellum, paper or silk are to be moved one by one, along with 500,000 others, to make way for the restoration of the building.

It is a monumental task that will take the best part of five years and cost €90m (£75m).

15. Trend

Nu zie ik ook wel trends in de bibliotheeksector, maar de IFLA heeft een nog betere visie over de trends. En deze trends zijn gebundeld in hun trend report. Doe je voordeel ermee!

IFLA is happy to share the 2021 Update of its Trend Report, based on the ideas submitted by emerging library leaders ahead of our World Library and Information Congress. We invite you to look through, and think how these trends will interact and impact upon our institutions, our profession and our communities. 

16. Overheid

Ik heb al eens geroepen dat je als bibliotheek ervoor moet waken dat mensen jou niet als de overheid gaan zien. We doen veel voor de overheid, maar dit zijn we niet. Mark Deckers en Jeanine Deckers blogden hierover. Leesmateriaal!

Als je als overheid dingen eist van je burgers moet je ook zorgen dat iedereen aan die eisen kan voldoen, dat begint er mee dat iedereen snapt wat de bedoeling is. Dat is niet alleen een kwestie van helder communiceren maar ook van zorgen dat de overheid toegankelijk is. Dat is een verantwoordelijkheid die de overheid zelf moet nemen, dat kun je niet weg organiseren richting bibliotheken of andere clubjes. Want wij zijn geen overheid en ook geen verlengstuk daar van.

Dat we langzamerhand in een redelijk gepolariseerd land leven, spreekt niemand tegen. Het organiseren van een gesprek waar burgers nog gewoon naar elkaar luisteren en waar de overheid naar burgers luistert en vice versa wordt steeds schaarser. Initiatieven als de Human Library waar je 'iemand' kunt lenen die in de regel als afwijkend wordt ervaren of waar veel vooroordelen over bestaan past daar bijvoorbeeld goed in. 

Maar je zou ook kunnen denken aan burgerparlementen of burgergesprekken rond thema's. Misschien ligt daar in het verlengde van de Informatiepunten Digitale Overheden best ruimte. Ik ben wel benieuwd waar hier al mooie voorbeelden bekend zijn bij bibliotheken. Kernpunt is wel dat de overheid dit soort initiatieven mee moet dragen en uiterst serieus moet nemen. Burgers hebben feilloos door als de zoveelste ronde van verplichte inspraak zonder echte invloed voorbij komt.

17. Lezen

De bewoording leesoffensief vind ik nog altijd vreemd, je hebt geen oorlog tegen het lezen.

In Friesland is het Fers Fries Leesoffensief gepubliceerd. Een mooie publicatie over de doelen en hoe daar te komen. Doe je voordeel ermee. Ook als niet-Fries.

De seinen staat op rood: er wordt minder gelezen! Daarom start Fers samen met de Friese bibliotheken een Fries Leesoffensief op.

Tot volgende week!

Bedankt voor het lezen van deze editie! Tot volgende week!

Groet,

Patrick