De Bieb Letter #268

August 02, 2022

Welkom!

Een nieuwe dinsdag en een nieuwe editie van de Bieb Letter.

Dit keer o.a. over nepnieuws, over AI, over cijfers en muziek!

Veel lees- en inspiratieplezier!

1. Nep

Mooi om te zien dat bibliotheken toch wel aandacht besteden aan nepnieuws. Cubiss is goed bezig hiermee en heeft een programma ontwikkeld om leerlingen bewuster te maken van dit fenomeen.

Overigens is het natuurlijk goed om leerlingen al heel bewust te maken, maar volwassenen kunnen ook nog veel educatie krijgen. En dat ligt natuurlijk niet aan Cubiss.

Nepnieuws maakt gebruik van de nieuwste technieken om zo actueel te blijven, maar vooral ook om mensen te laten klikken. Break Your News blijft net zo actueel als het nepnieuws, door voorbeelden van clickbait, hoaxes en andere vormen van nepnieuws te verzamelen op een eigen platform: BreakYourNews.nl

2. Cijfers

De KB publiceerde de jaarlijkse bibliotheekcijfers en het CBS hopte gezellig mee in de samenwerking tussen beide organisaties.

Bibliotheken leenden in 2021, onder meer door de landelijke coronamaatregelen, 9 procent minder fysieke boeken uit dan een jaar eerder. Het aantal uitleningen van e-books daalde ondanks een groter aanbod ook, met 4 procent. In 2021 werden luisterboeken vergeleken met een jaar eerder 25 procent minder vaak gedownload.

De online Bibliotheek werd het afgelopen jaar goed gebruikt: met 84% van de online bibliotheekaccounts werd het afgelopen jaar ten minste 1 e-book of luisterboek geleend. Dat blijkt uit de bibliotheekgegevens die de KB over het jaar 2021 heeft verzameld en in samenwerking met de Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB), Stichting Samenwerkende POI’s Nederland (SPN) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) heeft gepubliceerd. De cijfers laten zien dat de coronamaatregelen ook in 2021 van invloed zijn geweest op de fysieke dienstverlening van openbare bibliotheken: bibliotheken moesten een deel van het jaar de deuren gesloten houden en konden daardoor minder mensen ontvangen en minder activiteiten organiseren. Tegelijkertijd boden meer bibliotheken hulp bij digitale vragen.

De KB heeft uiteraard een dossier gemaakt en je kunt zelf ook lekker knutselen met de cijfers.

3. Manifest

Afgelopen week kwam ik twee bibliotheekmanifesten tegen. Allereerst het nieuwe manifest (als update) voor de openbare bibliotheken. De uitgeprinte PDF kun je aan je muur plakken en elke werkdag er naar kijken voor meer inspiratie.

The updated manifesto upholds libraries as agents of sustainable development through their position as publicly accessible spaces for the exchange of information, the sharing of culture, and the promotion of civic engagement.

This includes highlighting inclusion, access, and cultural participation for marginalised communities, Indigenous peoples, and users with special needs.

Daarnaast heeft de Britse CILIP een manifest gepubliceerd om de "Groene Bibliotheek" onder de aandacht te brengen.

As libraries we occupy a place at the heart of the communities we serve. Through this manifesto, we want to come together towards a shared vision: to lead by example through our own environmental actions and use our power and reach to inform and inspire people to take positive action and build resilience in the diverse communities we serve.

4. Lezen

Dat lezen van papier de voorkeur heeft, is al langer bekend. Nu is er uit onderzoek nogmaals gebleken dat lezen van papier betere lezers maakt. Er zijn wel kanttekeningen overigens over de toegankelijkheid van gedrukte materialen.

It’s impossible to say from this study whether paper books are the main reason why students become better readers. It could be that stronger readers prefer paper and they would be reading just as well if they were forced to read on screens. Dozens of previous studies have found a comprehension advantage for reading on paper versus screens. But these studies are usually conducted in a laboratory setting where people take comprehension tests immediately after reading a passage in different formats. This report is suggesting the possibility that there are longer term cumulative benefits for students who regularly read books in a paper format.

5. Muziek

Afgelopen week was er veel muzikaal nieuws in bibliotheken.

Allereerst een (nieuw) muziekblog bij de ZB.

Het muziekblog is in mei gestart en wordt gefinancierd door de Stichting Vrienden van ZB. Het thema is ‘Iedereen houdt van muziek‘. Diverse kenners bloggen over hun passie voor een bepaalde band of muziekstuk.

Wellicht ken je de Tiny Desk Concerts? (Psstt.... check deze van Usher)

Onderstaande bibliotheek is haar eigen sessies begonnen, The Tiny Stacks. Leuk hoor!

The Dayton Metro Library is teaming up with WYSO to start a new program called the “Tiny Stacks Music Series.” Inspired by NPR’s "Tiny Desk Concert", the library will bring music groups to perform at various branches.

In Hengelo kunnen mensen nu ook muziek ontdekken op de Muziekweb spelers!

Onze muziekbibliothecarissen waren in Praag bij IAML met goed nieuws om de muziekcollecties nog beter te behouden.

Meer dan 275 muziekinformatieprofessionals uit 27 landen kwamen in de afgelopen week samen in de fraaie Tsjechische hoofdstad Praag voor het IAML-congres.

Jaarlijks komen tijdens dit evenement deze specialisten samen om kennis uit te wisselen, te netwerken en cultuur te snuiven. Ze komen uit alle windstreken en alle denkbare muziekgerelateerde instituten; openbare bibliotheken, conservatoria, archieven, universiteiten, organisaties voor podiumkunsten, etcetera.

En tenslotte moet iedereen toegang krijgen tot een piano. In London is er een wijk, die dit mogelijk maakt.

Councillor Zena Brabazon, Cabinet Member for Children, Schools and Families, said: "We know that access to musical instruments and education can have a transformative impact on children’s lives. But all too often this is a privilege that families on lower incomes struggle to afford.

"With this initiative we’re levelling the playing field, giving children from all backgrounds access to high quality instruments at accessible locations across the borough. And it’s not just children who will benefit – residents of all ages and musical abilities now have the opportunity to use these pianos to explore music, practise, compose, attend workshops, or just play to relax and have fun.

6. Trauma

Werk in de bibliotheken kan traumatisch zijn. Maar het hoort niet bij het werk. Het moet tevens een veilige werkplek zijn voor medewerkers.

Er zit overigens een cyclus in het bibliotheekwerk aangaande onveilige werksituaties, een zogenaamde library trauma cycle. Deze cirkel kan doorbroken worden, echter moet je wel weten waar.

The Library Trauma Cycle is a model for understanding how library staff experience traumatic situations in the workplace and how that trauma is perpetuated or resolved. The cycle was created based on an analysis of survey and focus group data. In our analysis of that data we identified a common set of experiences, feelings and responses existing across library and staff titles.

7. Boe

Inmiddels zijn de bibliotheken in de VS steeds meer het doelwit van rechtse partijen. Een kort overzicht hoe het zit en wat de bibliotheekvereniging ALA ertegen doet.

We see this play out in today’s move to ban books, with many of them about LGBTQ+ rights or racism, often written by people of color. I asked Pelayo-Lozado why she thinks this is happening. “Our goal as libraries is to empower our users; to empower them for critical thinking, to empower them to make their dreams come true. And that can be scary to folks who maybe don’t want everyone to be in power, who want to have power over others.”

8. Jaar

In Duitsland zijn de Bibliotheken van het Jaar bekend gemaakt. Allereerst de (grote) bibliotheek van het jaar, twee universiteitsbibliotheken zelfs. En de kleine bibliotheek van het jaar is ook bekend. Deze laatste bibliotheek Uwe Johnson-Bibliothek in Güstrow heeft gewonnen vanwege hun TechnoThek. Echt een heel vernuftig idee om mensen in aanraking te laten komen met nieuwe technieken. Bekijk de video maar.

Hier in der Bibliothek findet man ganz viele Medien. In den meisten kann man lesen. Aber es gibt auch Spiele und Filme - und es gibt ein paar spannende technische Dinge zum Ausprobieren und sogar zum Ausleihen. Diese befinden sich überall, wo "TechnoThek" steht.

9. Ruimte

Academische bibliotheken en mediatheken hebben een nieuw vraagstuk erbij: Hoe richt ik mijn bibliotheek post-corona in? In de UK is er recent een online evenement geweest met diverse presentaties met voorbeelden. Ook voor openbare bibliotheken is dit een interessante video!

How do we plan strategically for the future of the library space? How do our current strategies shape its future form and purpose? How will researchers, students, and other user communities experience library space in the campus of the future? These are some of the questions RLUK explored during this event which focused on (re-)imaging the physical and digital library space of the future.

10. Web

Wat fijn dat de KB een LHBT+-webcollectie gelanceerd heeft. Meer informatie vind je bij de collectiebeschrijving.

Met deze speciale webcollectie wil de KB digitale informatie uit het verleden over deze gemeenschap behouden voor onderzoek. Ook blijft zo de digitale LHBT+-geschiedenis levend. Tot slot laten we op deze manier zien dat het LHBT+-verleden een belangrijk en onderbelicht deel van de Nederlandse onlinegeschiedenis is.

11. Bias

Hoe zat het ook alweer met gezichtsherkenning?

Gezichtsherkenningstechnologie helpt om personen in fotografische en audiovisuele collecties te herkennen en zo rijkere metadata te genereren. In dit en het volgende nummer bekijken we met een ethische en juridische bril of dat zomaar kan.

Tot volgende keer!

Bedankt voor het lezen van deze editie!

Ik denk dat dit de laatste editie is voor een korte zomerbreak. In de tussentijd verzamel ik nog allerlei artikelen, maar deel ik ze nog niet. Wie wat bewaart, die heeft wat. Dus de volgende editie zal wel weer vol zijn!

Groet,

Patrick

P.S. Hoe ingewikkeld kun je je openingstijden vermelden?