De Bieb Letter #286

Welkom!

Een nieuwe dinsdag, een nieuwe Bieb Letter.

Dit keer is ie wat voller dan normaal, vanwege de week vakantie. Wanneer er geen editie komt, meld ik het altijd op Twitter en LinkedIn.

Deze keer gaat het over AI, het werven van nieuw personeel, censuur en ook weer eens hip hop!

Veel inspiratie- en leesplezier!

1. Werven

Hebben bibliotheken nog steeds niet door dat ze een hele grote groep mensen overslaan bij het werven? Werf inclusief en zoek niet alleen naar spiegels van je organisatie. Dat mis ik in onderstaand stuk van Probiblio.

Krapte op de arbeidsmarkt is een probleem, ook voor bibliotheken. Is dat zorgelijk? Ja, maar niet onoverkomelijk. Het is voor de bibliotheek belangrijker dan ooit om het verhaal van de bibliotheek te vertellen, om te focussen op thema’s als leren en ontwikkelen en de moed te hebben om het werving- en selectieproces aan te passen naar skillsbased en/of open hiring.

2. Vouchers

Wellicht ben je bekend met de IFLA-vouchers als betaalmiddel voor IBL. Maar klopt dit systeem (nog) wel? Even kijken…

There’s a legacy aspect here too, I think. As I said earlier, it seems like an old version of a cryptocurrency. We’ve had it for a long time, it has a purpose, so nobody has thought about it and made the comparison. I don’t think the library field is ready to accept a cryptocurrency, but maybe one day there will be IFLAcoin! But one thing we learnt about cryptocurrencies is they go wrong very very badly if they’re not properly managed and nobody has an idea where the money is. I’m not sure it’s any different just because it’s named “voucher”. Where’s the money and how’s it managed?

3. Democratie

Volgens mij zijn bibliotheken nog nooit zo in de belangstelling geweest omtrent de provinciale verkiezingen. De bibliotheek is een goede plek om je te ontwikkelen als burger zo betoogt BiSC

BiSC wil bibliotheken ondersteunen om democratisch burgerschap onderdeel te maken van hun activiteiten. Daarom is BiSC, in nauwe samenwerking met de Bibliotheek Utrecht, een onderzoek gestart naar de rol van bibliotheken bij het bevorderen van democratisch burgerschap.

Het onderzoek werd uitgevoerd door Kiza Magendane en dr. Bram Eidhof. Magendane is schrijver en beleidsondernemer, en auteur van het boek Met Nederland in therapie – over de toekomst van burgerschap in Nederland. Eidhof is auteur van onder meer Het Wilhelmus Voorbij en oprichter van bureau Common Ground, gespecialiseerd in burgerschapsonderwijs.

4. Censuur

De afgelopen tijd waren bibliotheken in het nieuws vanwege de censuur op boeken en lezingen.

Allereerst de censuur op een lezing in een bibliotheek.

Ken je die van die ecoloog die een lezing over wolven zou houden in een Puttense openbare bibliotheek? Nou die hield ie dus niet, want mocht niet van Domrechts. “Felle tegenstanders van de wolf”, schrijft NOS, kochten na een oproep op sociale media alle kaartjes voor de lezing op en de bibliotheek kan de veiligheid van de aanwezigen niet meer garanderen.

Of de censuur om de herschreven boeken van Roald Dahl. Echter kan er ook anders gekeken worden naar deze herschrijvingen.

Het is jammer dat de discussie blijft hangen op het level, ‘ik mag niets meer schrijven’ en ‘zijn we nu niet een beetje doorgedraaid’. Helaas wordt daarom het gesprek over bijvoorbeeld bodyshaming niet meer gevoerd. De legitimiteit van het pesten van dikke mensen komt voort uit het beeld dat ons is bediend in onder andere boeken.

Verder kijken we even hoe het staat met censuur van boeken in Nederland, door politieke partijen. Overigens is dit een stuk uit mei 2022, maar zeker nog relevant.

Wie denkt dat in Nederland dit soort toestanden nog ver weg zijn, wil ik waarschuwen. Ook in Nederland zijn er politieke partijen die stelselmatig het onderwijs verdacht maken en betichten van indoctrinerende praktijken. Hun oplossingen: schoolboeken controleren en meldpunten starten waar leraren aangegeven kunnen worden. FVD introduceerde in 2019 het ‘meldpunt indoctrinatie’ waar individuele leraren konden worden gemeld. Ook kwam er een instagramaccount met ‘indoctrinerend’ lesmateriaal. De PVV toonde zich al eerder voorstander van zo’n meldpunt en ook in 2019 sprak onderwijswoordvoerder Beertema zijn waardering hierover uit. Beide partijen namen dit discutabele initiatief overigens over van het Duitse extreemrechtse AfD.

5. Hip

Bibliotheken en hip hop gaan nog steeds goed samen. Om te ontdekken hoe hip hop kan bijdragen aan de gemeenschap van je bibliotheek (of uiteraard community), lees vooral dit artikel.

Wat kunnen culturele instellingen en beleidsmakers doen om de hiphopscene te versterken? Luisteren naar wat er écht speelt, naar de behoeften van het veld. ‘Nu zijn we te vaak aan het meedraaien naar de subsidie die er is. Niet cultuurparticipatie willen bevorderen met muurschilderingen, maar kijken welke mogelijkheden er zijn vanuit street art.’ Kunstenaars kunnen ook zelf vaker luisteren naar eigen behoeften volgens Moon: ‘Het leuke aan hiphop is dat je echt jezelf kunt zijn. Dat je het doet zoals je zelf wilt. Denk dus na over het verhaal dat je als maker wilt vertellen en laat je niet belemmeren door algoritmes.’

6. Chat

We kennen de Nederlandse probeersels om boeken met AI te catalogiseren, dan wel een recensie te geven. Zou ChatGPT kunnen catalogiseren? Eens proberen.

To my surprise, ChatGPT began constructing a line by line MARC record before my eyes. I was incredibly impressed and my mind began reeling with questions about the implications for human catalogers. MARC was developed back in the day to be machine readable so it made sense that something as seemingly sophisticated at ChatGPT would have already assimilated it and become proficient at using it. But then I began to wonder if ChatGPT had access to OCLC and was just copying the OCLC record. Still, pretty impressive since copy cataloging is the vast bulk of what our human cataloger does in this library.

Pas ook op wanneer een bezoeker bij de balie komt en een bepaald boek zoekt, wat door ChatGPT is “gevonden”.

De hogeschoolmediatheken doken al in het gebruik van ChatGPT in informatievaardigheden.

Op 14 februari 2023 heeft de SHB-UKB-werkgroep Information Literacy een interactieve online bijeenkomst georganiseerd over ChatGPT en informatievaardigheid. Brenda Lems verzorgde de introductie. De workshop zelf bestond uit drie delen.

7. Beste

Staat de beste bibliotheek van Koninkrijk Nederland in Bonaire? Misschien wel. Het genoemde rapport heb ik al eens eerder gedeeld, maar nu is er ook een interessant interview. Op naar Boneiru!

De Universiteit van Aruba deed onderzoek naar het bibliotheekwerk in Caribisch Nederland. Wat volgde was een omvangrijk rapport met conclusies en aanbevelingen. Jennifer Pocornie-Martis is adviseur cultuur en jeugd binnen het Openbaar Lichaam Bonaire. Samen met Sander van Kempen van de KB vertelt zij over het bibliotheekwerk in de praktijk op het eiland. Haar droom? Dat de bibliotheek op Bonaire in 2026 de beste is van Nederland!

8. Inclusie

Volgens mij hebben we in Nederland sinds het Bibliotheekcongres over Inclusie geen nieuwe themadag hierover gehad. Want ach, waarom zouden we ook? In Vlaanderen wordt dit thema gelukkig wel goed opgepakt.

Op dinsdag 16 mei 2023 vindt een nieuwe studiedag plaats van de sectie HSB in samenwerking met afstuderende studenten informatiebeheer van EhB. Gedurende een hele dag proberen we je te inspireren op de moderne campus van hogeschool Vives te Brugge.

9. Afval

Als bibliotheek kun je uiteraard meer uitlenen dan de gebruikelijke artikelen. Heb je al gedacht aan spullen om zwerfafval op te ruimen?

Once the projects are funded, libraries agree that litter cleanup kits are a boon to the community.

“A lot of people check out the kits because they want to make a difference,” Jennings says. Cleaning up an area provides “a sense of ownership,” she adds, and libraries are uniquely equipped to provide materials and information to empower residents.

10. Sterren

Nu kun je ook in noordelijke bibliotheken een telescoop lenen. Mooi man!

Ook in de ban van het noorderlicht? Een aantal kinderen in het Forum wel: er werd dinsdag lustig geknutseld aan een eigen telescoop.

Het is 's avonds al veel langer licht. Tot medio maart zijn de sterren nog goed zien tussen zeven en half negen 's avonds. Daarom zijn deze dagen bij de bibliotheken van Hallum en Sint Annaparochie aangewezen voor de sterrendagen. De dorpen liggen dichtbij het kustgebied en daar is het donker en zijn sterren goed te zien. In een later stadium zullen ook de bibliotheken op de eilanden telescopen gaan uitlenen.

11. Gluren

Sommige aparte gebouwen zijn nu bibliotheken. In dit rijtje komen diverse Nederlandse bibliotheken langs. Ben je in ze allemaal al eens geweest?

From big-box stores and schools to banks and gymnasiums, here are some old buildings that were turned into libraries (and bookstores).

12. Transformatie (I)

Er waren ooit bepaalde goeroes in de openbare bibliotheken, die het steeds hadden over de digitale transformatie. Inmiddels zijn ze gelukkig met stille trom vertrokken. Voor de bibliotheken in het hoger onderwijs is er nog steeds wel een digitale transformatie gaande. Even lezen hoe het zit.

Nieuwe digitale technologieën hebben grote impact op de wereld van onderzoek, onderwijs en erfgoed. Dit maakt dat ook de rol van de Bibliotheek UvA/HvA verandert. ‘Om onderzoekers, docenten en studenten goed te kunnen blijven bedienen, moeten we vooroplopen’, zegt Marjolein Beumer die de digitale innovatie bij de Bibliotheek aanjaagt.

13. Record

Een mooi record is er in Brussel gebroken.

In de bibliotheek Bib Sophia in Schaarbeek is zondagvoormiddag het Guinness Wereldrecord Meertalig Voorlezen ('most languages used in a reading relay') gebroken. Kinderen en ouders van scholen in de buurt lazen het boek 'Meneer René' van gevierd jeugdauteur Leo Timmers in 65 verschillende talen. Het vorige wereldrecord stond op naam van Qatar, met 55 talen.

14. Transformatie (II)

Drie mooie voorbeelden hoe bibliotheken zijn veranderd.

Tot volgende week!

Bedankt voor het lezen van deze editie!

Tot volgende week!

Groet,
Patrick