De Bieb Letter #79

July 17, 2018

Welkom!

Deze rijkgevulde Bieb Letter kun je gewoon meenemen op vakantie. Voor de lange avonden in de hangmat.

Er komen een paar zaken terug van vorige Bieb Letters. Zo blijkt maar weer dat nieuws soms langer blijft hangen dan een week.

Nou, maar snel lezen!

1. Binnen

De (terechte) commotie over het boek "Suriname, here we come!" heeft ervoor gezorgd dat het boek sowieso door de OBA uit de collectie is gehaald. Nu nog in andere bibliotheken. Waar het mij opviel dat het bezit van het boek niet volledig in de NBC staat.

Ik snap niet hoe het boek is geschreven, is geïllustreerd, er redactie op is gevoerd, uitgegeven, etc. En dat niemand heeft gezegd: "Dit kan niet."

Hoe het in bibliotheken is gekomen, kan ik beter snappen. 

Het heeft er alles mee te maken dat er is bezuinigd op het collectioneren. Dit gebeurt nu centraler, vaker door een klein aantal personen voor meerdere bibliotheekvestigingen of zelfs -organisaties. 

De aanschafinformatie van boeken wordt door weinig mensen gemaakt, de uitgevers promoten weldadig en er komt gewoon weinig uit over bepaalde onderwerpen.

En daarnaast worden boeken nooit echt gelezen, voordat ze op de planken gezet worden. 

Even een beeldvorming voor de openbare bibliotheken hoe dit in zijn werk gaat. (Hier legt een bibliotheek het zelf uit.)

Het proces begint met de aanschaf. Boeken worden op basis van de summiere aanschafinformatie (AI) beoordeeld. 

Daarnaast worden vragen gesteld door de collectioneur.

Past het binnen de collectie? Hebben we al meer over Suriname? Heeft deze doelgroep al zo'n boek? Hoe oud zijn de andere boeken over Suriname?

Als blijkt dat op basis van deze criteria en op basis van de summiere informatie vooraf, een boek geschikt is, wordt het aangeschaft, zonder het boek zelf te lezen. Dan gaat de leverancier aan de slag en komt het in de bibliotheek terecht. Al kan dat nog maanden duren na verschijningsdatum, we moeten de boekhandels namelijk ook tijd geven om boeken te verkopen. Al verandert dat nu ook snel.

Degene die de nieuwe boeken verwerkt scant het boek bij binnenkomst (of het is al plankklaar gemaakt) en plaatst het bij de nieuwe aanwinsten in de bibliotheek.

Dat is methode 1. Daarnaast zijn er ook bibliotheken die de aanschaf helemaal uit handen hebben gegeven. Dit gebeurt dan op basis van profielen. Deze bibliotheken zien helemaal niet eens van te voren wat de bibliothecaris als nieuwe aanwinst op de plank zet. En zo te zien is dat ook in Amsterdam gebeurd. 

Uiteindelijk is de eerste lener dan de eerste persoon die het boek daadwerkelijk leest.

Kortom, het centraal collectioneren lijkt leuk, maar er glippen wel boeken tussendoor die gewoon echt niet kunnen. Gelukkig zijn er mondige leners, die de bibliotheken wijzen op boeken die niet kunnen.

2. Digitaal

De VOB heeft een nieuwe commissie geïnstalleerd: Digitaal.

Maar waar zijn de vrouwelijke commissieleden?

In deze vergadering hebben de commissieleden met elkaar kennisgemaakt en een aantal opdrachten voor de commissie Digitaal geformuleerd.

3. Atlas

Een klassiek standaardwerk van David Lankes is nu beschikbaar voor iedereen! Hoera! Doe je voordeel ermee.

I am so excited that working with the great folks at MIT Press, we are making The Atlas of New Librarianship available online for free under a Creative Commons License (Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International). The physical book will still available through MIT Press.

4. Kosten

Al die toegang tot digitale tijdschriften in wetenschappelijke bibliotheken kost nogal wat. VSNU en twee uitgevers hebben hun contracten openbaar gemaakt. Interessante materie!

Earlier this year the Association of Universities in the Netherlands (VSNU) reached an agreement on the main issues with Springer Nature and Taylor & Francis. In the past months details have been fleshed out in the contract. Both publishers have now agreed to publish their contract. 

5. Jeugdbibliotheek

Eindelijk is Jeugdbibliotheek.nl compleet online. Maar wie is de redactie?

Jeugdbibliotheek.nl is een website met allerlei content rondom lezen en weten. Alle content die we bieden is vrij toegankelijk of met een bibliotheeklidmaatschap te raadplegen. De selectie van de content gebeurt door een deskundige redactie. Daarnaast wordt content ingekocht bij derden. 

En waarom worden alleen e-books gepromoot?

Noord-Amerika was al bewoond toen Christoffel Columbus er in 1492 voet aan wal zette. Hij dacht dat hij in Indië was, maar hij had zonder dat hij het wist Amerika ontdekt voor de Europeanen. Die zagen het gebied als een wereld om rijk van te worden.

6. TRUTHbrary

Een bibliotheek met alleen maar leugens. De omgekeerde wereld.

Truthbrary.org appears to be the creation of the comedian’s newly unveiled alter-ego, a Maga-loving citizen journalist

7. Cat

Catalogi en bibliotheken zijn eigenlijk niet voor elkaar gemaakt. Zo lijkt het. Je hebt een mooie collectie en je wilt het toegankelijk maken. 

In Nijmegen ging het helemaal mis en er is zelfs een onafhankelijk onderzoek gedaan naar de catalogus. De bevindingen zijn nu openbaar.

Het externe onderzoek naar RUQuest, het zoeksysteem van de Universiteitsbibliotheek, levert een rapport vol problemen op. Maar, zo zegt de onderzoeker die het systeem tegen het licht hield: RUQuest is wel degelijk bruikbaar. UB-directeur Natalia Grygierczyk: ‘We hadden meer aan verwachtingsmanagement moeten doen.’

8. Eeuwen

Eeuwenoude bibliotheken hebben de tijd overleefd. Mooi om te zien hoe ze er dan nu uitzien. Even gluren.

A new book celebrates the world’s most beautiful libraries, with many of its entries in Europe. Cameron Laux looks at how they have carried knowledge through the ages.

Bibliophiles, rejoice! In this rapturous photographic journey, Massimo Listri travels to some of the oldest and finest libraries around the world to ...

9. Afdracht

Er was (5 jaar geleden al!) veel commotie (ook hier) over dat bibliotheken geen leengelden zouden afdragen via schoolbibliotheken. 

De bibliotheken willen deze gaten nu vullen en er wordt gewerkt aan het goed registreren van uitleningen en daarmee ook de afdracht. Al wordt er niet specifiek gesproken over de afdracht door schoolbibliotheken.

In juni 2017 verscheen het Ecorys onderzoek naar de ontwikkelingen van de afdracht van leenrecht. Eén van de conclusies van dit onderzoek was o.a. dat er veel variatie is in de wijze waarop uitleningen geteld en geregistreerd worden. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) heeft bij aanbieding van 'Onderzoeksrapport ontwikkeling afdracht leenrechtvergoedingen' aan de Tweede Kamer bekend gemaakt dat zij de Koninklijke Bibliotheek (KB), Stichting Leenrecht (SL) en Vereniging van Openbare Bibliotheken (VOB) ging vragen tot een oplossing te komen.

10. Harvard

De bibliotheek van de Harvard University heeft een nieuwe website gekregen. 

The newly redesigned Harvard Library website puts users first, with features that make it easy to discover and use its services, tools, and collections.

11. Start

Dat Boekstart een goed programma is, blijkt uit allerlei onderzoeken, maar beter is om ouders zelf aan het woord te laten.

Find out how one parent believes Bookstart has changed her daughter's life.

En daarnaast is het ook goed om te kijken wat er daarna qua taal nog mogelijk is en hoe bibliotheken daar in kunnen ondersteunen.

In haar promotieonderzoek laat Rosa Teepe zien dat peuters die op de peuterspeelzaal of voorschool deelnemen aan een vve-programma en aansluitend daarop thuis het gezinsgerichte programma 'VVE Thuis' uitvoeren aan het eind van het jaar een grotere woordenschat hebben dan peuters die alleen een vve-programma uitvoeren. De combinatie van centrumgerichte en gezinsgerichte ontwikkelingsstimulering bij peuters blijkt dus effectief voor het vergroten van hun woordenschat.

12. UX

Het is altijd interessant om meer te lezen over User Experience in bibliotheken. In dit geval een wetenschappelijk artikel over UX.

13. Fietsen

Inmiddels staat "Fietsen naar Praag" synoniem voor het gemis van exemplaren binnen de landelijke collectie.

Er komen bijna dagelijks nog nieuwe reacties.

Omdat ik deze zomer een fietstocht naar Praag wil maken, had ik bij een boekhandel de gids Fietsen naar Praag besteld, maar toen ik ernaar vroeg kreeg ik te horen dat het boekje er nog steeds niet was. ‘Vorig jaar duurde het bij dezelfde uitgever ook heel lang. Toen was hij zelf op fietsvakantie,’ aldus de medewerker van de boekhandel.

Peter Nugteren schreef ook nog een stukje over fietsen.

Op de website van het Bibliotheekblad verscheen een gastblog van Katwijkse collega Bert Breed. Bert wil naar Praag fietsen. Om de beste routes te vinden wil hij graag het boek 'Fietsen naar Praag' gebruiken. Helaas, dit boekje was niet via een bibliotheek te verkrijgen.

En Mark Deckers blogde nog eens over wat bibliotheken qua medewerkers nodig vinden. Zie je het verband met missende titels en de medewerkers? 

En zie je ook de verbanden tussen item 1 en dit item? Bezuinigen op collectioneren heeft ook weerslag op het saneren. Thank me later.

Alsof de duvel ermee speelt. Een paar dagen na mijn vorige post 'Elke man onder de 50 is een jonge god in deze sector', komt de stichting Bibliotheekwerk met een nieuw rapport met de arbeidsmarktanalyse voor bibliotheken. De conclusie van dat rapport is dat er een grote uitstroom op gang komt van oudere medewerkers en dat het knap ingewikkeld zal zijn om jonge medewerkers te werven. Alle reden om zo snel mogelijk weer een goede opleiding te starten, denk ik zo.

14. Haat

In Amerika heeft de ALA een nieuw beleid dat bibliotheken ook mensen met 'hate speech' ook binnen moeten laten. Bibliothecarissen zijn daar fel op tegen. En terecht.

#NoHateALA is de hashtag met allerlei links naar stukken van bibliothecarissen die tegen dit nieuwe beleid zijn.

In Canada heeft een bibliotheek dergelijke groepen geweigerd. In de VS kunnen ze er nog veel van leren. En ook de Europese bibliotheken kunnen ervan leren.

The Toronto Public Library board unanimously approved the staff recommendation on Monday night.

15. Vuurtorens

Wist je dat er vroeger speciale bibliotheken voor vuurtorens waren? Welke boeken kwam je dan tegen?

From the late 1870s, a network of portable libraries grew up. These were sturdy wooden cases that contained up to 60 books and magazines on several shelves and were passed between lighthouses around the United States.

16. Onbetaald

Eigenlijk klopt de term vrijwilligers niet eens. We moeten misschien een andere benaming beginnen. 

Onbetaald. 

Onbetaald werken kunnen we het noemen om de verschillen tussen het betaalde (professionele) en het onbetaalde werk te verduidelijken. 

Daarnaast moeten mensen leven van salaris, en dus echt werk doen. Mensen die onbetaald werken kunnen doen, zijn al voorzien van voldoende salaris, al dan niet in de vorm van AOW en/of pensioen. Of een partner die genoeg verdient.

Je krijgt dan een tweedeling in de bibliotheken. De rijken helpen de armen.

En dat kun je precies lezen in deze ophemeling van onbetaald werk. Degene die dit doet is/was directeur van een bedrijf.

In dit longread geeft Cubiss je een kijkje in het dagboek van de 63-jarige Karel Smit. Karel is directeur / eigenaar van een kleinschalig technisch productiebedrijf in de gemeente Broekwijk*. Zijn zoon Karel jr. (29 jaar) is al enkele jaren werkzaam in het bedrijf en zal het in de toekomst overnemen. 

Overigens is de directeur van de fictieve bibliotheek een vrouw met een buitenlandse naam, maar we weten ook allemaal dat de bibliotheeksector het nooit zo ver laat komen. #wittebibliotheek

17. Berlijn

In Berlijn is een bibliotheeklidmaatschap niet vanzelfsprekend. Hoe gaan de bibliotheken daar om met dit feit en hoe overleven ze? Een interessant artikel.

Der neue Regierende Bürgermeister Michael Müller ließ lustlos noch die Möglichkeit prüfen, ob der Neubau nicht auch gegenüber dem Schlossnachbau entstehen könne – dabei müssen hier so gut wie alle planerischen Vorbedingungen noch geklärt werden; außerdem ist mit jahrelangen Ausgrabungen der Berliner Altstadt zu rechnen.

Tot volgende week!

Bedankt voor het lezen, delen en geïnspireerd raken!

Tot volgende week!

Groet,Patrick

P.S. Moeten we weer terug naar de boeken aan de ketting?